Havensteden

28 November, 2013 - 20:30
KASKcinema, Gent
screening

Een filmprogramma bestaande uit een kwartet van stedenfilms uit de jaren ’20 die op diverse manier vier havensteden verbeelden.

In het interbellum ontstond het fenomeen van de stadssymfonie – films met gedeeltelijk documentaire, experimentele en narratieve kenmerken waarin de moderne stad de hoofdrol speelde. Stedelijke opnames werden volgens muzikale richtlijnen als visuele symfonieën gestructureerd waardoor deze bijzondere vorm van de stadsfilm zich de polsslag van de moderne stad eigen maakte en in de taal van de film vertaalde. Het meest bekende voorbeeld is Walther Ruttmann’s film Berlin: Die Sinfonie der Grosstadt (1927). Er zijn echter nog tientallen andere stadssymfonieën uit de jaren ’20 en ’30 die alles andere als minder interessant zijn en tot de dag van vandaag een enorme visuele kracht uitstralen. Opvallend is daarbij het aantal films over havensteden – van New York en Tokio over Rotterdam naar Porto en Oostende. Onder het thema van de stadssymfonie en de havenstad zullen vier films worden vertoond (op 16mm en 35mm) die zowel de grote metropool verbeelden (Manhatta, Paul Strand & Charles Sheeler, 1921) als ook wat kleinere, middelgrote havensteden (Images d’Ostende, Henri Storck, 1929/30; De Stad die Nooit Rust, Friedrich von Maydell & Andor von Barsy, 1928; Impressionen vom alten Marseiller Hafen (Vieux Port), Laszlo Moholy-Nagy, 1929). De Stad die Nooit Rust over Rotterdam werd recentelijk door EYE Film Instituut Nederland in zijn oorspronkelijke première versie gereconstrueerd, die tachtig jaar als verloren werd beschouwd. De films worden muzikaal begeleid door Johan Derycke. De inleiding bezorgt filmwetenschapper en –archivaris Eva Hielscher, die binnen het project ‘City Symphonies: Urban Modernity, Film, and Avant-Garde (1920-1940)’ doctoraatsonderzoek aan de UGent doet.

Een filmprogramma samengesteld door Eva Hielscher en Steven Jacobs, Vakgroep Kunstwetenschappen van de UGent. In samenwerking met Courtisane.

De stad die nooit rust

Andor von Barsy
,
NL
,
1928
,
35mm
,
b&w
,
57'

De stad die nooit rust, feitelijk geregisseerd door Friedrich von Maydell, staat bekend als de film van Andor von Barsy, in de jaren twintig en dertig een veelgevraagd cameraman in de Nederlandse filmwereld. De opdrachtfilm werd gemaakt om investeerders aan te trekken. Met zijn dynamische cameravoering bracht Von Barsy Rotterdam in beeld als een bedrijvige stad, waar het leven zich concentreert rond de haven.

Images d’Ostende

Henri Storck
,
BE
,
1929
,
16mm
,
b&w
,
15'

Henri Storck (Oostende 1907 - Brussel 1999) maakte de hele geschiedenis van de zevende kunst mee: de stille film, de overgang naar de geluidsfilm, experimenteel werk, opdrachtfilms. Hij geniet algemene erkenning als pionier van de Belgische cinema en als documentairemaker. Hij getuigde van zijn tijd met sociaal bewogen films, maar ook met poëtische en experimentele kortfilms, films over beeldende kunst en een fictie-langspeelfilm. Zijn oeuvre omvat 70 werken, waaronder een reeks films over zijn geboortestad Oostende, die in zijn ogen steeds de koningin der badsteden is gebleven.

Impressionen vom alten Marseiller Hafen

Laszlo Moholy-Nagy
,
DE, FR
,
1929
,
16mm
,
b&w
,
9'

The film’s title: Impressions of the old Marseille Harbor accurately conveys Moholy-Nagy’s intent in capturing the steady hum of commerce, people, and neighborhoods of one of France’s largest and most populous port cities.

Manhatta

Paul Strand & Charles Sheeler
,
US
,
1921
,
16mm
,
b&w
,
9'

The painter Charles Sheeler (1883-1965) joined forces with the photographer Paul Strand (1890-1976) for Manhatta, a work that – despite its Romantic idealisation – is considered to be the first American avant-garde film. Partly inspired by Leaves of Grass, Walt Whitman’s collection of poems about New York whose ‘organic’ structure was revolutionary at the time, this film records one day in Lower Manhattan. The makers emphasize the expressive, picturesque skyline of skyscrapers and the dynamism of the city – the hustle and bustle of the harbour, the economic activity – by positioning the camera very dramatically and its fluid editing of brief shots.