Ana

21 April, 2013 - 18:00
Paddenhoek

Een manier van leven die onder geen enkele huidige wet valt en enkel aandacht schenkt aan de wijsheid en het advies dat ons bereikt vanuit antieke tijden.

Zo schreef Franz Kafka in De Grote Muur van China. Het is deze tekst, voorgelezen in het gutturaal subdialect van het noordoosten van Portugal, die het hart vormt van Tràs-os-Montes, António Reis' en Margarita Cordeiro's eerste portret van de Nordeste Transmontano streek, de “grens van smart” tussen Spanje en Portugal. Hier, buiten het bereik van de arm der wet, uit het zicht van de waakzame ogen van de hoofdstad, volhardt een andere vorm van gemeenschap, een diepgewortelde verbondenheid tussen man, land en de seizoenen. Hier, op het kruispunt van verschillende tijden, bespookt door een gewelddadige geschiedenis van inquisitie en onderdrukking, ondergedompeld in antieke mythen en primitieve rites, biedt de tijd weerstand. In de woorden van Rainer Maria Rilke, wiens poëzie hun werk heeft geïnspireerd: "Toen achter de gestalten meer dan alleen het voorbije was en voor ons niet de toekomst." In deze rustieke dorpen, van dag tot dag werkend als "boeren van cinema", creëerden Reis en Cordeiro twee prachtige fresco's die levensvormen afbeelden die niets verplicht zijn aan de regels van ‘Empire’. Het is een wereld van volharding, altijd op de rand van verdwijnen; bomen van leven floreren en verwelken, gevangen in de stuiptrekkingen van de grote cyclus van verandering.

Ana

António Reis & Margarida Cordeiro
,
PT
,
1982
,
16mm
,
colour
,
116'

"Een film van dichters, maar ook van geologen, antropologen, sociologen, van alle mogelijke -logen. Reis en Cordeiro zijn Portugezen, maar niet van Lissabon (het is een veel te provinciale hoofdstad), zelfs niet van Porto. Ze situeren hun films in dit Noorden van Portugal waar de toeristen nooit komen (ze stormen in hordes naar de Algarve, de sufferds). Prachtige en verlaten landschappen, die als weelderige ruïnes moeten aanschouwd worden. Een platteland die als een stad gefilmd wordt. In Ana hebben de bomen, de wegen, de stenen van de huizen bijna een naam. Alles is een knooppunt, niks is anoniem. De film is een rustgevend geroezemoes: het geluid van de wind doet de beelden aanzwellen en ontzwellen als een zee. Er is leegte in het hart vol van sensaties zoals er een leegte is in dit deel van Portugal. De films van Reis en Cordeiro stellen een bevreemdende situatie vast die de exodus betekend heeft voor de emigratie : de mannen zijn vertrokken, de kinderen overgeleverd aan hun spel en de ouderen aan het bewaren van de plaatsen. Het ontbreekt er aan het toezicht van de ouders, er is het waken van de grootouders, dit alles in een spel van blikken, vluchtig en vertederend, verbaasd en ernstig." (Serge Daney)