“I don’t want to be labelled a women’s filmmaker because I make films about life, and women are only a part of this life. I make films about people who I know, who I relate to (class-wise speaking) — humble and poor people. About their struggle to live, about their joy, and about their dreams. I still learn from them, from what they are doing and of their wisdom about life. I give the floor to my people to speak out. That is why they call me ‘the poor people’s filmmaker’.”

Atteyat Al-Abnoudy (1939-2018) werd geboren als Atteyat Awad Mahmoud Khalil in een arbeidersgezin in een klein dorp aan de Nijldelta. Ze was een kind van het Nasserisme en financierde haar studie rechten aan de universiteit van Caïro met werk als actrice en regieassistente in het theater. Begin de jaren 1970 besloot ze film te studeren aan het Caïro Hoger Instituut voor Cinema, waar ze Husan al-Tin maakte, wat niet alleen haar debuut was, maar ook de eerste Egyptische documentaire gerealiseerd door een vrouw. Haar focus op minder bevoorrechte en ondergerepresenteerde groepen in de Egyptische samenleving zou haar de bijnaam “filmmaker van de armen” opleveren, maar veroorzaakte ook een confrontatie met de censuur. “De censors zagen liever geen straatarme mensen na twintig jaar van revolutie in Egypte. Ze zien cinema, bij uitstek documentaire, als staatspropaganda. In zekere zin is het de schuld van de filmmakers die de voorbije twintig jaar documentaires hebben gemaakt. Zeker elf films handelden over de constructie van de nieuwe Aswandam, maar spraken enkel over de machines, de tractors en de ingenieurs. Niemand had het over de werkkrachten die leden en stierven door de bouw van deze dam.” Ondanks de beperkte circulatie, won Husan al-Tin tal van internationale prijzen. Vervolgens maakte ze haar afstudeerfilm Ughniyat Touha al-Hazina, een portret van straatartiesten in Caïro waarvoor ze samenwerkte met haar man, dichter en songschrijver Abdel Rahman Al-Abnoudy. Na haar verdere studies aan de International Film and Television School in Londen, bleef ze de dagelijkse strijd van sociaal en economisch gemarginaliseerde groepen in Egypte documenteren en de structurele ongelijkheid van het socio-economische systeem aan de kaak stellen. Vaak tot ongenoegen van de autoriteiten bekommerde ze zich in films als Al-Ahlam al-Mumkinna (1983) en Ayyam al-dimu-qratiya(1996) om het lot van Egyptische vrouwen. Tegen de stroom in wist Atteyat Al-Abnoudy meer dan dertig films te realiseren die wereldwijd vertoond werden maar zelden in haar eigen land. Voor haar dood in 2018 schonk ze haar nalatenschap aan de Cimatheque Alternative Film Centre in Caïro dat haar nalatenschap van een onafhankelijke en geëngageerde cinema blijft verspreiden.

Copies and texts courtesy of Asmaa Yehia El-Taher, Yasmin Desouki and Cimatheque — Alternative Film Centre in Cairo