Kunstenaar en filmmaker Lis Rhodes maakt sinds de jaren 1970 radicaal en experimenteel werk dat de hegemonische verhalen en de machtsstructuren van taal uitdaagt. Ze gebruikt daarvoor film, geluid, tekeningen, performances, fotografie, het geschreven woord en politieke analyse. Rhodes studeerde aan North East London Polytechnic en het Royal College of Art. Ze zal uiteindelijk zelf dertig jaar lesgeven aan het RCA en de Slade School of Fine Art. Rhodes is een sleutelfiguur van de vroege jaren van de London Film-Makers’ Co-operative (LFMC) waar ze de filmprogrammator was. Daarnaast richtte ze ook het feministisch filmdistributienetwerk Circles mee op.

Rhodes is nog steeds het best bekend voor haar vroege experimenten met optisch geluid in de films Dresden Dynamo (1971) en Light Music (1975-77). Dit zijn de films die zich gemakkelijker laten plaatsen in de gevestigde canon van de avant-garde film, en die, aan de oppervlakte tenminste, veel kenmerken lijken te delen met het werk van haar collega’s in de LFMC van de jaren 1970: film als materiaal, film zonder camera, optisch geluid en een nadruk op de rol van projectie. Zoals Light Music en haar werk daarna nog duidelijker aantonen, zou het echter een verkeerde voorstelling zijn deze vroege films te reduceren tot puur filmische bevragingen. Beide films steunen op een feministisch bewustzijn en een besef van het gebrek aan vrouwen in de Europese klassieke muziektraditie.

“De grammatica van het kijken en de grammatica van taal,” verklaarde Rhodes, “zijn allebei een verzameling van machtsverhoudingen.” Beide worden verkend in Light Reading (1978), een keerpunt in haar filmografie. Het is haar eerste voice-overfilm en haar eerste expliciet feministische film. Light Reading leidde tot een reeks van feministische en essayistische avant-gardefilms in Groot-Brittannië. Kort daarna schreef Rhodes Whose History?, een essentiële tekst die ingaat tegen het idee van het schrijven van (film)geschiedenis voor en door mannen. De aanleiding voor het essay was Rhodes’ ervaring tijdens het plannen van de tentoonstelling Film as Film: The Formal Experiment in Film, 1910-1975 in de Hayward Gallery in Londen. Samen met andere vrouwelijke kunstenaars trok Rhodes haar werk terug uit protest tegen de marginale rol van vrouwelijke filmmakers.

Ze schreef: “Als methode om een filmgeschiedenis te reconstrueren, bevredigt de these van Film as Film enkel een kennelijke behoefte om te classificeren, organiseren en begrenzen. Dit opleggen van een vast perspectief op filmgeschiedenis is bedenkelijk en spreekt het idee tegen dat films op hun eigen vooronderstellingen kunnen worden geëvalueerd in plaats van gemanipuleerd te worden om deze van de historicus te bevestigen. Als we deze methode willen herzien, moeten we een beroep doen op onze eigen ervaring, de ervaring van vrouwelijke filmmakers en niet op theoretische veralgemeningen die ons werk buitensluiten of het in een vreemd, onpersoonlijk verklaringssysteem dwingen.” Na Film as Film richtten Rhodes, Felicity Sparrow, Annabel Nicolson en andere vrouwen die binnen de LFMC actief waren Circles op als een onafhankelijke distributiestructuur voor en door vrouwen.

In de jaren 1980 maakte Rhodes een aantal essayfilms die gekenmerkt worden door een apart gebruik van voice-oververtelling, meestal haar eigen stem. Het volgende decennium verschoof Rhodes’ focus van genderpolitiek naar globale politiek. Haar werk, voortkomend uit een tijd waarin een radicale politiek gelijkstond aan vormelijk experiment, is altijd al politiek geweest, maar toen haar medium verschoof van film naar video en vervolgens naar digitaal, werd vormelijk experiment minder belangrijk dan het ter verantwoording roepen van de macht. Sinds het begin van deze eeuw is Rhodes gewetensvol bezig met het documenteren van en de aandacht te vestigen op de voortschrijdende afbraak van rechtvaardigheid, gelijkheid en individuele vrijheden als gevolg van het neoliberale kapitalisme dat het wereldwijde terrorisme als voorwendsel gebruikt.

Dit Artist in Focus-programma biedt een overzicht van de praktijk van Lis Rhodes vanaf haar vroegste film (Dresden Dynamo) tot haar meest recente werk, Journal of Disbelief (2000-2016) en Ambiguous Journeys (2019). Het probeert de breedte van haar oeuvre te tonen en het belang van samenwerking te belichten door ook aandacht te vestigen op het werk van andere vrouwelijke kunstenaars zoals Aura Satz en Sandra Lahire. De retrospectieve is niet exhaustief en geeft slechts een indicatie van de installaties en performances die evenzeer deel zijn van haar oeuvre.

Dit overzicht bevat ook een heropvoering van het rondreizende programma Her Image Fades as Her Voice Rises dat Rhodes samen met Felicity Sparrows cureerde in 1982. Her Image Fades was een van de meest zichtbare projecten van Circles. Door eigentijds werk zoals Light Reading en Joanna Davis’ Often During the Day samen te brengen met historische voorgangers zoals Alice Guy en Germaine Dulac, werden de connecties tussen verleden en heden binnen het feministische archief uitgelicht. In die geest is Charlotte Procter van de Cinenova Working Group uitgenodigd om een screening van werk uit de Cinenova collectie te presenteren. Cinenova, een organisatie geleid door vrijwilligers, is ontstaan in de vroege jaren 1990 uit de samensmelting van Circles en Cinema of Women.

Dit programma vindt plaats in het spoor van de publicatie van Telling Invents Told, een bloemlezing van Rhodes’ teksten. Rhodes zal aanwezig zijn voor een voorleessessie en gesprek over haar geschriften en films. Zoals Mike Sperlinger schreef: “Whose history? Er is nauwelijks een meer centrale vraag te bedenken voor ons tijdsgewricht, of een kunstenaar die ze met meer volharding en urgentie is blijven stellen dan Lis Rhodes. Haar werk behoort tot een van de meest radicale voorbeelden van het herdenken van experimentele film en politiek van de laatste vijftig jaar. Als flitslichten leggen haar films de vele gezichten van de macht bloot in de barsten van de alledaagse ervaring. Haar schrijven is zowel een integraal onderdeel van haar buitengewone filmpraktijk als een verderzetting ervan. Haar stem — strijd- vaardig en sceptisch, lyrisch en hoopvol — biedt weerstand aan een realiteit zoals die ons verteld en verkocht wordt.”