Ritwik Ghatak

3 October, 2013 - 20:30
KASKcinema, Gent
screening

“I believe in committed cinema… committed to that contemporary reality, to the daily acts of heroism in that reality. No important work can be created without this commitment, I think… Because this commitment presupposes a desire for change of that reality.”

- Ritwik Ghatak

In the context of the research project “Figures of Dissent (Cinema of Politics, Politics of Cinema)” KASK / School of Arts, www.kask.be

Jukti Takko Ar Gappo (Reason, Debate and a Story)

Ritwik Ghatak
,
BN
,
1974
,
35mm
,
b&w
,
120'

originele versie - engels ondertiteld

In 1947 was Ritwik Kumar Ghatak (1925–1976) een van de meer dan 10 miljoen vluchtelingen die hun thuis in Oost-Bengalen achter zich lieten, op vlucht voor het geweld en de ontreddering die woekerden in de nasleep van de Bengaalse hongersnood en de opdeling van India. Het vreselijke schrikbeeld van deze tragedie zou Ghatak blijven achtervolgen, tot zijn lichaam en geest dertig jaar later uiteindelijk zwichtten, ten prooi van alcohol en ziekte. Dertig jaar strijd, tegen het postkoloniale establishment, tegen de politieke en intellectuele corruptie van de middenklasse, tegen het verval van een verdeeld Bengalen, tegen een wereld die zijn volk elke vorm van waardigheid en menselijkheid ontzegt. Een strijd die hij begon in de sferen van het militante theater en de literatuur, vooraleer zich in te laten met cinema, het enige medium waarmee hij dacht een massapubliek te kunnen bereiken – een wens die tijdens zijn leven nooit is uitgekomen. In zijn pogingen om uitdrukking te geven aan de kwellingen van zijn volk en de onderdrukte kracht van de Bengaalse cultuur en geschiedenis, verkoos hij om te experimenteren met een specifieke vorm: het epische melodrama. Maar eerder dan inspiratie te zoeken in Hollywood vond Ghatak zijn voorbeelden in de cinema van Sergei Eisenstein en Ray Satyajit, de theatrale tradities van Bertold Brecht en Constantin Stanislavski, en vooral de gedichten en liederen van Rabindranath Tagore, door velen beschouwd als het summum van de Bengaalse cultuur. Een van de meest voldragen en ontroerende bewerkingen van Tagore’s muziek kan gevonden worden in Jukti Takko Aar Gappo, Ghatak’s laatste, meest autobiografische en allegorische film, waarin hij zelf zijn eigen rol speelt: die van een getormenteerde linkse denker, belast en uiteindelijk gebroken door het gewicht van de geschiedenis.