14: Marta Mateus, Jean Rouch
In the presence of Marta Mateus.
Courtisane is een platform voor film en audiovisuele kunsten. In de vorm van een jaarlijks festival, filmvertoningen, gesprekken en publicaties onderzoeken we de relaties tussen beeld en wereld, esthetiek en politiek, experiment en engagement.
Courtisane is a platform for film and audiovisual arts. Through a yearly festival, film screenings, talks and publications, we research the relations between image and world, aesthetics and politics, experiment and engagement.
In the presence of Marta Mateus.
“In Alentejo wordt gezegd dat zij die iets kwijt zijn, terug zouden moeten wandelen naar het begin.” Marta Mateus’ Farpões, Baldios – een debuutfilm als een ware blikseminslag – onderneemt zo’n wandeling. Het is een relaas van onteigening, van braaklanden die ooit gemeenschappelijk goed waren, en van de mensen die leefden en werkten op deze gronden zonder ze ooit te bezitten. Het speelt zich af in het zuiden van Portugal vandaag, maar de strijd is oud en je bent er misschien vertrouwd mee: “Ze lieten niet het leven vanwege liefde. Het was een gevecht.”
Het is een kwestie van overlevering en veerkracht, van vertelde en gehoorde (geschied)verhalen. De kinderen die nu vrij zijn om in de velden te spelen, ontmoeten op hun zwerftochten hun ouderen. Een levenswijze wordt door de mannen in de duisternis van de schuren verkondigd, bijna als een litanie. “Nu wieden we. Dan volgt het snoeien. En vervolgens zaaien we de anjers.” Maar de arbeid die we zien, wordt verricht door vrouwen: groenten schillen, brandhout sprokkelen, het bezweren van geesten. Voor zij die willen kijken, is dit landschap geladen met aanwezigheid. (Sílvia das Fadas)
Portuguese with English subtitles
Les Magiciens de Wanzerbé werd geproduceerd in het kader van een wetenschappelijke missie naar Niger in 1948-1949 en werd door Jean Rouch beschouwd als zijn eerste etnografische film. Hij documenteerde er “de voornaamste rituelen van de Songhai tovenaars die afstammen van keizer Sonny Ali uit het dorp Wanzerbé in Niger. De markt in Wanzerbé, kinderspelletjes, Mossi de magiër, dans der tovenaars en een offer aan de bergdorpsgeest.” Deze film was de eerste film die aan de Westerse toeschouwer liet zien dat de krachten van de Sohantyé magiërs van Songhai niet zomaar het product waren van een collectieve illusie.
French with English subtitles